Czy szewc bez butów chodzi? Wywiad z szewcem

Damian Parzniowski to szewc z prawdziwego zdarzenia. I choć obce są mu powiedzenia „kląć jak szewc” czy „pić jak szewc”, na swoim fachu zna się perfekcyjnie. Przeczytaj inspirujący wywiad z panem Damianem i dowiedz się, jak wygląda jego zawód zza kulis.

W których miesiącach szewc ma najwięcej pracy i czy w ogóle opłaca się naprawiać buty? Za chwilę o wszystkim przeczytasz!

Panie Damianie, skąd pomysł, aby zostać szewcem?

Szewcem zostałem przez przypadek. Wcześniej prowadziłem inną działalność gospodarczą, która niestety nie szła najlepiej. Zajmowałem się m.in. obszywaniem kierownic skórą. Pewnego dnia zaczepił mnie sąsiad, który akurat był szewcem i prowadził własny zakład. Zapytał, czy nie mógłbym go zastąpić, gdy on pójdzie do szpitala. Zgodziłem się bez wahania, gdyż nie miałem nic do stracenia!

Przez pewien czas przyjeżdżałem do niego na 4-5 godzin dziennie, aby zgłębić tajniki zawodu. Nie powiem, początki okazały się bardzo ciężkie. Najczęściej uczyłem się na własnych błędach, co oczywiście nie było przyjemne. Ale… już po 9 miesiącach udało mi się otworzyć własnych zakład w Piekarach Śląskich, w którym do dziś pracuję.

A czy szewc, pana zdaniem, to wymierający zawód?

Owszem, zawód szewca jest zanikający. Dużo zakładów już się zamknęło, a część dogorywa. To oczywiście efekt tego, że buty są coraz tańsze, a przez to nie opłaca się ich naprawiać. Żeby zakład mógł funkcjonować na odpowiednim poziomie, trzeba wykonywać dużo różnych napraw lub – co ostatnio bardzo popularne – wyspecjalizować się w naprawie i renowacji markowego obuwia.

Naprawa butów to całkowicie „ręczna praca”, która wymaga zarówno czasu jak i zaangażowania. Dlatego – co tu dużo kryć − cena napraw jest wysoka w stosunku do wartości obuwia.

Z czym najczęściej zgłaszają się do Pana klienci?

Najczęściej wykonuję wymianę fleków. Zazwyczaj są one dość słabej jakości. Ja dorabiam fleki z najlepszych gum, które są bardzo wytrzymałe, a jednocześnie ciche w chodzeniu. Co jeszcze? Często naprawiam rozklejone buty. Klej pod wpływem czasu traci pierwotne właściwości, nierzadko wpływa na to również brak odpowiednej konserwacji skóry. Klejenie bywa usługą skomplikowaną i drogą. Dlaczego? Ano, klient widzi tylko kawałek rozklejonej zelówki, a szewc wie, że „w środku” wszystko jest luźne i wymaga naprawy.

Często trzeba rozkleić cały buty, usunąć pozostałości po starym kleju i dopiero na nowo umocować. Dotyczy to zazwyczaj obuwia skórzanego, które wymaga solidnej naprawy. Natomiast buty z tzw. eko-skóry czy tworzyw sztucznych czasem w ogóle nie nadają się do klejenia, a już w szczególności gdy materiał sam się rozwarstwia. Prócz tego zajmuję się drobnymi naprawami, m.in. szyciem, wymianą zelówek oraz zamków. Ponadto często reperuję zapiętki w obuwiu typu adidas.

W których miesiącach – tak statystycznie – szewc ma najwięcej pracy?

Dobry szewc ma pracę przez cały rok. Jednak najwięcej roboty jest od maja do czerwca oraz od października do grudnia. Co niestety w tym roku jest wyjątkiem w związku z obostrzeniami związanymi z COVID-19.

Czy zgadza się Pan z przysłowiem, że szewc bez butów chodzi?

W moim przypadku to powiedzenie zdecydowanie nie jest prawdziwe. Często coś poprawiam w swoich butach, jak również dbam o obuwie własnej rodziny. Znam również paru szewców, którzy sami sobie szyją buty na miarę. Każdy szewc wie, jak ważne – zarówno dla zdrowia, jak i wygody – jest posiadanie dobrej jakości obuwia.

A ile prawdy w negatywnych powiedzeniach związanych z zawodem szewca − kląć jak szewc/pić jak szewc?

Myślę, że w dzisiejszych czasach powiedzenia te nie mają racji bytu. Bycie szewcem zwykle wiąże się z prowadzeniem własnej działalności gospodarczej. Obecnie szewc jest bardziej przedsiębiorcą niż rzemieślnikiem. Powinien znać się na marketingu i sprzedaży. Samą pracę musi zaś wykonywać starannie i terminowo, co kłóci się z maksymą „pić jak szewc”.

Trudno również zyskać szacunek, kiedy przeklina się przy klientach. Wiem, że były takie zakłady, które wyrabiały złą opinię o naszym zawodzie, ale w większości już się pozamykały, a czasy zdecydowanie się zmieniły.

Jakie cechy powinien posiadać szewc idealny – precyzja, a może cierpliwość?

Nie istnieje „szewc idealny” – czy to naprawkowy, czy szyjący buty na miarę. Jest to niepowtarzalna usługa, którą każdy wykonuje we właściwy sobie sposób oraz za pomocą innych materiałów. Efekt naprawy zależy zarówno od oczekiwań klienta, jak i poczucia estetyki szewca.

Idealny szewc to pojęcie względne, klienci mają bowiem różne oczekiwania co do jakości, ceny, obsługi czy choćby czasu wykonania. Moim zdaniem warto pokazywać – na przykład za pomocą mediów społecznościowych – świadczone usługi, jak również podawać ceny.

Jak ciężka jest to praca?

Fizycznie praca szewca nie jest ciężka, mogę za to powiedzieć, że jest nieco uciążliwa. Dlaczego? Używamy różnych środków chemicznych, zarówno do czyszczenia jak i usuwania starych klei. Pomimo różnych odciągów powietrza, szewc jest narażony na częściowe wdychanie szkodliwych oparów. Dodatkowo pracujemy w znacznym zapyleniu, co także ma negatywny wpływ na zdrowie.

Czy w czasach masowej nadprodukcji opłaca się być szewcem?

Naprawa butów jest niestety coraz mniej opłacalna. Obuwie produkowane jest masowo, co wpływa na jego niską cenę. Klienci często odnoszą wrażenie, że cena naprawy jest za wysoka w porównaniu do wartości butów. A jak wiadomo, szewc wszystko wykonuje ręcznie, poświęcając na to czas i energię.

Moim zdaniem nie powinniśmy porównywać ceny naprawy do ceny butów produkowanych w wielkich fabrykach, ale do wartości butów szytych ręcznie (gdzie koszt takiego obuwia to minimum… 2 tys. zł). W ten sposób można racjonalnie oszacować koszty. Warto również nadmienić, że koszty prowadzenia samej działalności sukcesywnie wzrastają.

Zakłady szewskie coraz rzadziej zatrudniają nowych pracowników, których oczekiwania płacowe są wyższe. Bodaj co bodaj, to tylko moje spostrzeżenia, ponieważ pojęcie opłacalności jest względne, a każdy ma inaczej zdefiniowane potrzeby.

*wszystkie zdjęcia pochodzą z zasobów własnych pana Damiana Parzniowskiego.