Istnieje tak dużo ciekawostek na temat Air Jordan 1, że można pokusić się o stwierdzenie, że wystarczy ich, by napisać książkę. W dziewięciu punktach, przedstawiam Ci historię jednego z najbardziej klasycznych butów koszykarskich. Pierwszy model buta Michaela Jordana jest też najprawdopodobniej najważniejszym w całej linii.
Air Jordan 1 to jeden z nielicznych butów na rynku, który kochany jest przez każde pokolenie. Model da się zobaczyć zarówno na nogach nastolatków, jak i ojców z wózkiem mających blisko 40 lat. Co więcej, na Instagramie zawsze zbiera bardzo dużo serduszek.
Fakt 1: To pierwszy but Michaela Jordana
Po prostu, zacznijmy od oczywistości. To pierwszy but sygnowany nazwiskiem Michaela Jordana, z całej, bardzo bogatej linii. W tym momencie mamy aż 33 modele głównej serii. Air Jordan 1 to but, który nie wychodzi z mody od ponad 30 lat.
Fakt 2: Projektował je człowiek, który zaprojektował logo adidasa
O ile słyszałeś nazwisko jakiegokolwiek projektanta odpowiedzialnego za stworzenie butów dla Michaela Jordana, to strzelam w ciemno, że był to Tinker Hatfield.
Hatfield nie odpowiada jednak za pierwszy model z linii Air Jordan (swoją pracę rozpoczął od Air Jordan 3, o których dowiesz się więcej z innego mojego tekstu o Nike Air). Te zaprojektował Peter Moore, nadzorujący wcześniej projekt… logotypu adidasa złożony z trzech pasków. Moore stworzył także za logotyp Wings, który pojawia się na Air Jordan 1, ale też na Air Jordan 2.
A skoro już przy logotypie Wings jesteśmy, to warto nadmienić, że został on narysowany podczas podróży samolotem z Portland do Chicago. Inspiracją był chłopiec z wpiętymi w kurtkę skrzydłami lotniczymi. Skojarzenie jest absolutnie naturalne. Skoro Jordan skakał tak wysoko, że sprawiał wrażenie jakby latał, czemu nie wykorzystać takiego motywu?
Fakt 3: Air Jordan 1 uratowały Nike
20 $ na przecenie i 65 $ w cenie regularnej. Tyle kosztowały pierwsze modele Air Jordan 1 w 1985 roku. Obecnie cena wyprzedażowa Air Jordan 1 to równowartość około 44 $, ale nie za tyle sprzedawane są buty Jordana. Podstawowa cena modelu Air Jordan 1 to 649 zł, czyli okolice 160-180 $.
W pierwszym roku seria (wtedy jeszcze po prostu jeden model) zarobiła dla Nike 135 mln $. Tak, w pierwszym roku. Kwartał tuż przed wypuszczeniem Air Jordan 1 do sprzedaży firma zanotowała stratę na poziomie 2,1 mln $ . Tak na marginesie, był to pierwszy kwartał od ponad dekady, w którym firma zanotowała stratę.
Fakt 4: NBA „zbanowało” buty… co jest nieprawdą
Jordan nie był lubiany przez NBA za sygnowane jego nazwiskiem buty. Władze ligi niezbyt dobrze postrzegały biało-czerwone i czarno-czerwone Air Jordan 1. Sneakersy tak bardzo rzucające się w oczy traktowano jako reklamę, co więcej darmową reklamę. NBA zdecydowało się nawet na nałożenie zakazu gry we wspomnianych kolorystykach. Przepisy ligi stanowiły wtedy, że całe drużyny muszą grać w jednolitych butach, po latach je zniesiono, dlatego obecnie widzimy tak olbrzymią różnorodność na nogach graczy. Nike tylko zakpiło z regulaminu i stworzyło reklamę, która jeszcze podkręcała sprzedaż.
Czarno-czerwona kolorystyka została nazwana Banned, obecnie bardziej znana jest jako Bred (black-red).
Ta historia okazuje się jednak… sprytną kampanią marketingową. Nie wiadomo czy nie jedną z najlepszych w historii marketingu. Nike twierdziło, że we wrześniu 1985 roku stworzyło rewolucyjnego buta, który został zabroniony przez NBA 18 października tego samego roku. Zakaz przyszedł tuż po meczu przedsezonowym, w którym jak się okazuje… Jordan miał na nogach Nike Air Ship w czarno-czerwonej kolorystyce.
Wspomniany na początku tekstu Peter Moore w jednym z wywiadów opowiadał, że Jordan 1 nie były gotowe do połowy listopada 1985 roku. Na jednym ze zdjęć z meczu, w którym Jordan zagrał w Air Ship, widać wyraźnie, że nie są to Jordany (podeszwa jest grubsza).
Ban od NBA był reklamą podarowaną Nike w prezencie. Firmie zależało bowiem na rozgłosie, bo zaczęła mieć problemy. Nic nie było w stanie powstrzymać Nike przed twierdzeniem, że NBA zakazało gry w modelu Air Jordan 1 Banned/Black-Red, a także płaceniu kary w wysokości 5 tys. $ za każde rozegrane w nich spotkanie.
Marketingowy samograj, prawda? A co ciekawe w tym wszystkim, o ile Jordan faktycznie zaczął w końcu grać w Air Jordan 1 w oficjalnych meczach, nigdy nie miał na nogach opisywanej tu kolorystyki. Nosił ją natomiast podczas konkursu wsadów w 1985 roku.
Dyskusja na temat tego, czy buty faktycznie były przez NBA zbanowane, a Nike otrzymywało kary, trwa do dziś. Fakt jest taki, że Nike miało najtańszą i najbardziej skuteczną kampanię reklamową tamtych czasów.
Fakt 5: Jordan nie chciał w nich grać
Zostając na chwilę przy kolorystyce Bred, sam Jordan, gdy zobaczył buty, nie chciał ich założyć. Twierdził wtedy, że są to kolory diabła.
Fakt 6: Jordan 1 są kochane przez skaterów
Jeśli kiedykolwiek zastanawiałeś się, dlaczego Nike Dunk SB łudząco przypominają Air Jordan 1, to dlatego, że właśnie ten koszykarski model został pokochany przez środowisko skate. Jordan 1 były wygodne, wytrzymałe i dlatego często były używane jako buty do jazdy na desce. Jordan Brand po latach wypuściło nawet kolekcję Jordan 1 x SB Dunk x Lance Mountain.
Białe i czarne buty podczas wykonywania trików na desce ścierały się, ukazując prawdziwe kolory.
Fakt 7: Jordan nie chciał współpracować z Nike
Celem Jordana było podpisanie umowy sponsoringowej z adidasem. Zarządzający marką w Niemczech nie chcieli jednak współpracować z młodym Jordanem, pomimo mocnej kampanii i przekonywań do słuszności tego ruchu przez dystrybutorów w USA. Ciekawe jest to, że Jordan po dwóch latach chciał odejść z Nike i przenieść się do adidasa, ale wtedy pojawił się Tinker Hatfield, a linia Jordan przetrwała. Do tej pory nikomu nie udaje się uzyskać komentarza w sprawie zarówno od adidasa, jak i Jordana. Próbował już nawet Washington Post.
Fakt 8: Można kupić Jordany z 1985 roku
Cena modeli 34-letnich zaczyna się od blisko 12 tys. zł i są naprawdę trudno dostępne. Co więcej, nie nadają się one do noszenia, bo po tylu latach, próby przejścia choćby kilku kroków zakończą się zgubieniem podeszw.
Fakt 9: W 1998 roku Jordan ponownie zagrał w AJ1
Głęboko na dnie szafy Michaela Jordana znajdowało się pudełko z trzynastoletnim modelem Air Jordan 1. Ten właśnie but pojawił się na nogach koszykarza w jego ostatnim meczu w Madison Square Garden w Nowym Jorku. Jordan powrócił później do gry w NBA w barwach Washington Wizzards, ale wielu fanów Chicago i Jordana nie uznaje tego okresu za mający miejsce.
Jordan kochał grać w MSG, bo pochodzi z Nowego Jorku, a hala i miasto są uznawane za mekkę koszykówki. W mieszczącej się w centrum Manhattanu hali, Jordan 6 razy rzucił 40 i więcej punktów w jednym spotkaniu.
8 marca 1998 roku, mając na nogach Air Jordan 1 w kolorystyce Chicago, Jordan zdobył 42 punkty, miał 8 zbiórek i 6 asyst.
Jak widzisz Air Jordan 1 są butem, który na dobre zakorzenił się w świecie obuwia sportowego, koszykówki, mody ulicznej. Nie sposób nie wspomnieć, że w tekście nie zaczynam nawet rozmowy o ostatnich kolaboracjach (Virgil Abloh czy Travis Scott), w których Air Jordan 1 były gwiazdą i jeszcze mocniej ugruntowały pozycję ponadczasowego modelu.